Khu bảo tồn Machu Picchu cổ đại của người Inca được coi là một trong những thành tựu kiến trúc vĩ đại nhất của nhân loại. Được xây dựng trong một khung cảnh Andean xa xôi trên đỉnh một sườn núi hẹp cao trên hẻm núi sông, địa điểm này nổi tiếng vì sự tích hợp hoàn hảo với cảnh quan ngoạn mục. Nhưng vị trí của khu bảo tồn đã khiến các nhà khoa học bối rối từ lâu: Tại sao người Inca xây dựng kiệt tác của họ ở một nơi không thể tiếp cận như vậy?

Khu bảo tồn Machu Picchu cổ đại của người Inca được coi là một trong những thành tựu kiến trúc vĩ đại nhất của nhân loại. Nó đã được xây dựng trong một khung cảnh Andean trên đỉnh một sườn núi hẹp cao trên hẻm núi. Địa điểm này còn nổi tiếng vì sự tích hợp hoàn hảo với cảnh quan ngoạn mục. Nhưng vị trí của khu bảo tồn đã khiến các nhà khoa học bối rối từ lâu: Tại sao người Inca xây dựng kiệt tác của họ ở một nơi không thể tiếp cận như vậy?
Vào thứ Hai, ngày 23 tháng 9 năm 2019, tại cuộc họp thường niên của GSA tại Phoenix, một nhà địa chất tại Đại học Liên bang Rio Grande do Sul của Brazil tên Rualdo Menegat sẽ trình bày kết quả phân tích địa lý học chi tiết cho thấy người Inca cố tình xây dựng Machu Picchu – cũng như một số thành phố của họ tại các địa điểm nơi các đứt gãy kiến tạo gặp nhau.
Vị trí của Machu Pichu không phải là ngẫu nhiên và sẽ không thể xây dựng một địa điểm như vậy ở vùng núi cao nếu chất nền không bị phá vỡ.
Menegat đã sử dụng hình ảnh vệ tinh và đo đạc tại hiện trường để lập bản đồ dày đặc các vết nứt và đứt gãy giao nhau bên dưới Di sản Thế giới của UNESCO này. Phân tích của ông cho thấy các đặc điểm này rất khác nhau về quy mô, từ các vết nứt nhỏ có thể nhìn thấy trong các viên đá riêng lẻ đến các dòng lớn dài 175 km kiểm soát sự định hướng của một số thung lũng sông của khu vực.
Menegat nhận thấy rằng những đứt gãy này xảy ra trong một số bộ. Một số trong đó tương ứng với các vùng đứt gãy lớn chịu trách nhiệm nâng đỡ miền Trung dãy núi Andes trong suốt tám triệu năm qua. Bởi vì một số lỗi này được định hướng theo hướng đông bắc-tây nam và một số khác có xu hướng tây bắc-đông nam, chúng cùng nhau tạo ra hình chữ “X” nơi chúng giao nhau bên dưới Machu Picchu.
Bản đồ của Menegat cho thấy rằng các khu vực đô thị của khu bảo tồn và các lĩnh vực nông nghiệp xung quanh cũng như các tòa nhà và cầu thang riêng lẻ đều được định hướng theo xu hướng của những đứt gãy lớn này. Bố cục phản ánh rõ ràng ma trận gãy và các thành phố cổ xưa khác của người Inca, bao gồm cả Ollantaytambo, Pisac và Cusco cũng nằm ở ngã tư của các đứt gãy. Mỗi chính xác là biểu hiện của các hướng chính của các lỗi địa chất này.
Kết quả của Menegat cho thấy mạng lưới đứt gãy cơ bản không thể tách rời với cấu trúc của Machu Picchu như tấm bia đá huyền thoại của nó. Công trình không có vữa này có các viên đá được kết hợp hoàn hảo đến mức giữa chúng không thể trượt được. Là những người thợ làm đá bậc thầy, người Inca đã tận dụng các vật liệu xây dựng dồi dào trong vùng đứt gãy. Sự bẻ gãy dữ dội ở đó khiến cho các tảng đá bị phá vỡ dọc theo những mặt phẳng yếu này làm giảm đáng kể năng lượng cần thiết để khắc chúng.
Ngoài việc giúp định hình từng viên đá ra thì mạng lưới đứt gãy tại Machu Picchu có thể mang đến cho người Inca những lợi thế khác như là một nguồn nước. Các đứt gãy kiến tạo của khu vực đã dẫn nước mưa và nước mưa chảy thẳng đến địa điểm này. Việc xây dựng khu bảo tồn ở một nơi cao như vậy cũng có lợi ích trong việc cách ly địa điểm khỏi tuyết lở và lở đất, những mối nguy hiểm quá phổ biến trong môi trường núi cao này.
Các vết đứt gãy nằm dưới Machu Picchu cũng giúp nó thoát khỏi khu vực này trong những cơn mưa dữ dội phổ biến trong khu vực. Khoảng hai phần ba nỗ lực xây dựng khu bảo tồn có liên quan đến việc xây dựng các cống thoát nước ngầm. Các vết gãy đứt từ trước đã hỗ trợ quá trình này và giúp giải thích cho sự bảo tồn đáng chú ý của nó.
Và cuối cùng, Machu Picchu đã cho chúng ta thấy rõ rằng nền văn minh Incan là một đế chế của những tảng đá “nứt nẻ”.
Nguồn truyện:
Tài liệu được cung cấp bởi Hiệp hội Địa chất Hoa Kỳ . Lưu ý: Nội dung có thể được chỉnh sửa cho kiểu dáng và độ dài.